W ramach poradni wykonujemy szereg badań kardiologicznych takich jak EKG spoczynkowe, test wysiłkowy EKG, echo serca, badanie 24 EKG metodą Holtera oraz Holter ciśnieniowy.

EKG spoczynkowe

Kto wykonuje badanie ekg spoczynkowe serca?

Badania EKG spoczynkowe są wykonywane przy wizycie  w naszej poradni w pracowni elektrokardiografii  Badania wykonują lekarze lub wykwalifikowana pielęgniarka.

Na czym polega i co daje badanie ekg spoczynkowe serca?

Podczas badania pacjent leży wygodnie na leżance z elektrodami rozmieszczonymi na ciele. Zwykle sześć z nich przymocowanych jest do klatki piersiowej i po jednej do każdej z kończyn. Prawidłowe rozmieszczenie elektrod powoduje, iż każde z odprowadzeń "widzi" pewien obszar serca. Na przykład odprowadzenia kończynowe obrazują dolną ścianę serca, natomiast te rozmieszczone na klatce piersiowej przednią oraz boczną. Badanie ekg spoczynkowe umożliwia lokalizacje obszarów niedokrwienia bądź zawału mięśnia sercowego, pozwala wykryć arytmię oraz zdiagnozować wiele innych chorób serca.

Wskazanie do wykonywania badania ekg spoczynkowe serca

  • dolegliwości bólowe pojawiające się w klatce piersiowej,
  • objawy niewydolności krążenia,
  • omdlenia i utraty przytomności,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • rutynowo raz na kilka lat jako badanie przesiewowe chorób serca.

Ekg serca spoczynkowe - przygotowanie do badania

Ekg spoczynkowe nie wymaga szczególnych przygotowań. Przed badaniem nie musimy być na czczo i możemy zażyć leki, które przyjmujemy na co dzień. Pamiętajmy jednak, żeby skóra była czysta i nie posmarowana żadnymi olejkami czy balsamami, gdyż do natłuszczonej skóry trudno jest przykleić elektrody. Przed przymocowaniem do ciała końcówki elektrod powlekane są specjalnym żelem, który ułatwia przewodzenie impulsów elektrycznych. U mężczyzn z obfitym owłosieniem klatki piersiowej wskazane jest zgolenie owłosienia przed badaniem.

Test wysiłkowy EKG

Badanie wysiłkowe EKG (test wysiłkowy EKG, próba wysiłkowa) polega na ocenie zmian zachodzących w sercu podczas wysiłku fizycznego, jakim jest jazda na rowerze stacjonarnym lub marsz na bieżni elektrycznej. Badanie ma na celu zdiagnozowanie zmian ukrwienia i czynności serca, podczas wysiłku fizycznego. W czasie wysiłku mogą w zapisie EKG pojawić się zmiany, które nie występują w zwykłym, spoczynkowym badaniu EKG

Wysiłek fizyczny zwiększa zapotrzebowanie mięśni szkieletowych na tlen, co prowadzi do przyspieszenia rytmu i wzrostu objętości minutowej serca. Podczas wysiłku wzrastającego aż do skrajnego wyczerpania, częstotliwość rytmu zwiększa się stopniowo do granicy nazywanej maksymalną częstotliwością rytmu. U osób zdrowych wielkość wykonywanego wysiłku fizycznego jest ograniczona przez zdolność perfuzji pracujących mięśni szkieletowych, a nie przez wykorzystanie całkowitej rezerwy przepływu wieńcowego. U osób z chorobą wieńcową objawy niedokrwienia mięśnia sercowego pojawiają się natomiast już przez osiągnięciem maksymalnej częstotliwości rytmu serca.

Kiedy wykonywana jest próba wysiłkowa?

Test wysiłkowy wykonywany jest w następujących okolicznościach:

Warto dodać, że diagnostycznej próby wysiłkowej zazwyczaj nie wykonuje się u mężczyzn w wieku równym lub wyższym niż 40-45 lat i u kobiet w wieku od 55-60 lat z typowym bólem dławicowym i czynnikami ryzyka . W tej grupie koronarografia potwierdza obecność istotnych zwężeń w tętnicach wieńcowych u ponad 90% chorych, w związku z czym wynik próby wysiłkowej nie ma istotnego wpływu na trafność diagnostyczną badania klinicznego.

Wskazaniem dyskusyjnym jest wykonywanie przesiewowej próby wysiłkowej u bezobjawowych mężczyzn po 40. roku życia z czynnikami ryzyka choroby wieńcowej oraz u mężczyzn w wybranych grupach zawodowych, np. u strażaków, policjantów lub żołnierzy specjalnych jednostek operacyjnych.

Przebieg próby wysiłkowej

Obciążenie wysiłkiem fizycznym polega na chodzeniu po bieżni ruchomej lub pedałowaniu na ergometrze rowerowym. Wielkość wysiłku wykonywanego na ergometrze rowerowym określa się w jednostkach mocy (wat), a wykonywanego na bieżni ruchomej - w jednostkach metabolicznych (MET). Jeden MET (metabolicequivalent) odpowiada spoczynkowemu zużyciu tlenu, które wynosi 3,5 ml/kg mc./min. Wielkość obciążenia można również określać jako ilość tlenu zużytego w czasie 1 minuty wysiłku.

Elektrody odprowadzeń przedsercowych umieszcza się tak, jak podczas wykonywania EKG standardowego w punktach C1-C6, natomiast elektrody odprowadzeń kończynowych umieszcza się na przedniej powierzchni tułowia:

  • w lewym dołku podobojczykowym, przyśrodkowo od przyczepu mięśnia naramiennego, zamiast na lewym przedramieniu,
  • w prawym dołku podobojczykowym, przyśrodkowo od przyczepu mięśnia naramiennego, zamiast na prawym przedramieniu,
  • w lewej przedniej linii pachowej, w połowie odległości między łukiem żebrowym a grzebieniem kości biodrowej, zamiast na lewym podudziu,
  • pod prawym łukiem żebrowym, zamiast na prawym podudziu.

Podczas wysiłku prowadzi się stałe monitorowanie elektrokardiograficzne. Konieczne jest wykonywanie pomiarów ciśnienia tętniczego przynajmniej w odstępach 3-minutowych. Po zakończeniu wysiłku wykonuje się zapisy kontrolne w 1., 3., 5 minucie odpoczynku.

Wysiłek wykonywany na ergometrze rowerowym rozpoczyna się od obciążenia 50 W, a u osób z uprzednio rozpoznaną chorobą wieńcową lub ze zmniejszoną sprawnością fizyczną od 25 W. Wielkość obciążenia zwiększa się co 3 minuty o 25 W. Wysiłek na bieżni ruchomej może być wykonywany według różnych programów obciążenia, które różnią się szybkością przesuwu i kątem nachylenia bieżni (najczęściej wykonuje się protokół Bruce-a). Przed rozpoczęciem właściwego wysiłku bywa wskazane stosowanie krótkiej rozgrzewki.

Obciążenie wysiłkiem można zwiększać aż do uzyskania maksymalnej częstotliwości rytmu lub wystąpienia objawów wskazujących na konieczność zakończenia próby (maksymalna próba wysiłkowa ograniczona objawami), bądź do uzyskania 85-90% maksymalnej częstotliwości rytmu (submaksymalna próba wysiłkowa). Orientacyjną wartość maksymalnej częstotliwości rytmu oblicza się, odejmując od liczby 220 wiek badanej osoby wyrażony w latach.

Test wysiłkowy jest badaniem prowokującym serce do większej pracy, dlatego podczas jego wykonywania mogą pojawić się:

  • bóle w klatce piersiowej,
  • uczucie duszności,
  • zawroty głowy.

Jeżeli podczas badania poczujesz ból w klatce, brak sił, uczucie duszności od razu poinformuj o tym lekarza przeprowadzającego test.

Jak przygotować się do próby wysiłkowej?

Na 2 godziny przed próbą nie należy spożywać posiłku ani palić tytoniu, a na 12 godzin przed próbą nie należy wykonywać większych wysiłków fizycznych.

W miarę możliwości powinno się odstawić leki, mogące utrudnić interpretację próby wysiłkowej (zwłaszcza beta-blokery-2 dni przed próbą,ale po uzgodnieniu z lekarzem,aby nie nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia)), jeśli celem próby jest potwierdzenie lub wykluczenie choroby wieńcowej. Natomiast badanie do celów rokowniczych u osób z już rozpoznaną chorobą niedokrwienną serca powinno być wykonywane bez odstawiania aktualnie stosowanych leków.

Przed wykonaniem próby konieczne jest wykluczenie przeciwwskazań do badania, można to osiągnąć po badaniu lekarskim oraz wykonaniu standardowego EKG.

Przeciwwskazania do wykonania próby wysiłkowej

Do bezwzględnych (uniemożliwiających wykonanie badania), zaliczamy:

  • świeży zawał serca (pierwsze 2 dni),
  • niestabilna choroba wieńcowa, nieopanowana leczeniem farmakologicznym,
  • objawowe zaburzenia rytmu serca,
  • ciężkie, wywołujące objawy zwężenie zastawki aortalnej,
  • nieopanowana niewydolność serca,
  • świeży zator tętnicy płucnej lub zawał płuca,
  • ostre zapalenie osierdzia lub mięśnia sercowego,
  • ostre rozwarstwienie aorty.

Wyróżnia się także przeciwwskazania względne, w których po dokładnym przeanalizowaniu bezpieczeństwa pacjenta możliwe jest przystąpienie do próby wysiłkowej:

  • zwężenie pnia lewej tętnicy wieńcowej,
  • umiarkowane zwężenie zastawki aortalnej,
  • kardiomiopatia przerostowa,
  • nadciśnienie tętnicze (>200/110 mm Hg),
  • tachyarytmia i bradyarytmia,
  • blok przedsionkowo-komorowy wysokiego stopnia,
  • niezdolność fizyczna lub psychiczna do wykonania próby wysiłkowej,
  • zaburzenia elektrolitowe.

Powikłania testu wysiłkowego

Chociaż test wysiłkowy jest badaniem nieinwazyjnym to możliwe są powikłania, dlatego też próbę wysiłkową wykonuje się zawsze w obecności lekarza, a pomieszczenie w którym wykonywane są próby wysiłkowe, powinno być wyposażone w zestaw do udzielenia nagłej pomocy kardiologicznej. Do powikłań, które mogą się pojawić w czasie wysiłku lub po jego zakończeniu, należą: hipotonia, omdlenie, częstoskurcz nadkomorowy lub komorowy, migotanie przedsionków, migotanie komór, lewokomorowa niewydolność serca i ostry zespół wieńcowy.

Statystycznie rzecz biorąc ryzyko zgonu sercowego według dużych zestawień klinicznych jest niskie.Dlatego też tak ważne jest przestrzeganie przeciwwskazań podczas kwalifikacji pacjentów do wykonania próby wysiłkowej.

Podsumowując w trakcie badania bardzo ważna jest współpraca badanego z lekarzem. To właśnie pacjent może wychwycić pierwsze oznaki dolegliwości wieńcowych i tym samym dać sygnał do zakończenia badania. Należy także wiedzieć, że życzenie pacjenta do zakończenia badania jest bezwzględnym wskazaniem do zakończenia próby. Dlatego jeśli poczujesz ból w klatce sercowej, zawroty głowy lub duszność bezzwłocznie poinformuj o tym lekarza.

Holter EKG

Na czym polega badanie Holter EKG?

Holter EKG jest badaniem czynności elektrycznej serca (EKG)w długim okresie czasu, ok. 24 godzin. Posiadamy rejestratory 12 kanałowe ,które maja układ odprowadzeń jak typowe EKG ( jest to niekiedy pomocne w diagnostyce niedokrwienia  miesnia sercowego i  pewnych zaburzen rytmu serca i typowe 3 kanałowe które sa wystarczające w wiekszości zastosowan tego badania

Do czego służy badanie Holtera?

Badanie pozwala na diagnostykę zaburzeń rytmu serca, zmian niedokrwiennych oraz pauz w pracy serca, które wystąpią w trakcie rejestracji. Dzięki badaniu można wykryć przyczynę lub monitorować leczenie takich chorób, jak:
  • Omdlenia i utraty przytomności pochodzenia sercowego.
  • Zaburzenia rytmu serca.
  • Choroba wieńcowa i stan po zawale serca.
  • Bloki przewodzenia i pauzy w pracy serca wymagające leczenia za pomocą wszczepienia stymulatora serca.
  • Ocena rytmu po wszczepieniu stymulatora serca.
  • Obserwacja niektórych wrodzonych chorób serca.

Jak przebiega badanie?

W celu wykonania badania, na klatkę piersiową pacjenta przykleja się elektrody do których podłącza się przewody wychodzące z aparatu rejestrującego, mającego postać niewielkiego pudełeczka. Z tak podłączonym aparatem chodzi się przez następne 24 godziny lub dłużej, zależnie od wskazań, wykonując normalne czynności życiowe. W trakcie badania, w specjalnym dzienniczku, który Państwo otrzymacie, należy zapisywać swoją aktywność fizyczną i emocjonalną (na przykład zdenerwowanie) oraz występujące objawy, takie jak: ból w klatce piersiowej, poczucie arytmii, omdlenie lub zasłabnięcie. Warto też zapisywać jakie leki i o której godzinie zostały przyjęte. Ważną rzeczą jest aby w trakcie badania utrzymywać wysoką aktywność fizyczną, ponieważ jedną z istotnych kwestii jest sprawdzenie jak serce reaguje na wysiłek fizyczny. Po upływie czasu przeznaczonego na badanie, aparat zostaje zdjęty, po czym podłącza się go do komputera, na który przegrywany jest zarejestrowany zapis EKG. Następnie lekarz kardiolog dokonuje odczytu i interpretacji zapisu EKG.

Jak przygotować się do badania?

Przed badaniem należy wykąpać się. Po kąpieli nie należy smarować ciała tłuszczem ani balsamem. Mężczyźni powinni dodatkowo ogolić owłosienie na klatce piersiowej w miejscach gdzie będą przyklejane elektrody. Działania te są potrzebne dla zapewnienia prawidłowej przewodności elektrycznej skóry, ważnej dla przeprowadzanego badania. W trakcie badania nie można kąpać się ani brać prysznica, ponieważ aparaty Holtera nie są wodoodporne i zamoczenie go mogłoby doprowadzić do jego zniszczenia.
Holter ciśnieniowy
Polega na 24 godzinnym monitorowaniu ciśnienia tętniczego w ustawionych odstępach czasowych. Odstępy pomiarów można dowolnie zaprogramować. Przycisk dzień/noc umożliwia dopasowanie pomiaru do trybu życia pacjenta. Holter ciśnieniowy  ma zastosowany algorytm, który zapewnia prawidłowość przeprowadzenia badania nawet w trudnych warunkach oraz krokowe wypuszczanie powietrza dla większego komfortu pacjenta.

Wskazania do wykonania badania:

  • kontrola skuteczności leczonego nadciśnienia
  • istotne różnice w odczycie wartości ciśnienia tętniczego mierzonego w gabinecie lekarskim i w domu,
  • diagnostyka nadciśnienia nocnego (występuje tylko w nocy);

Przygotowanie do badania:

Na badanie należy zgłosić się w luźnym ubraniu, bo trzeba będzie pod nim ukryć zarówno mankiet, jak i aparat zapisujący pomiary ciśnienia.W dniu badania należy zażyć wszystkie leki przyjmowane na stałe.

Podczas badania:

W momencie pomiaru ciśnienia ramię powinno być swobodnie i nieruchomo opuszczone wzdłuż ciała. W momencie pomiaru nie należy rozmawiać. Nie należy kłaść się na ręce, na której założony jest mankiet. Mankiet nie może być przekładany z jednego ramienia na drugie. Należy chronić urządzenie przed wilgocią i wodą, a także bezpośrednim promieniowaniem słonecznym. Po dokonaniu pomiaru dane zostają przeniesione z rejestratora do komputera PC za pomocą kabla optycznego USB. Następnie system automatycznie dokonuje analizy ciśnienia krwi i częstotliwości tętna. Wyniki badania są przedstawiane w formie graficznej i tabelarycznej. Podczas wykonywania badania należy pamiętać, aby nie zamoczyć urządzenia pomiarowego, ponieważ zamoczenie powoduje uszkodzenie urządzenia i należy się wówczas liczyć z kosztami naprawy lub wymiany.
ECHO (USG serca)

USG serca i echo serca (przezklatkowe)

Badanie Echo serca jest również nazywane badaniem USG serca. Jest to precyzyjna metoda oparta na rejestracji przepływu krwi w jamach serca i naczyniach krwionośnych. Badanie pozwala ocenić struktury anatomiczne serca, grubość ścian i wielkość jam serca. W trakcie badania jest rejestrowany ruch mięśnia sercowego i zastawek, oraz stopień ich zwężenia i niedomykalności  a także kurczliwość serca Echo serca może ocenić przecieki wewnątrz-sercowe przy wadach wrodzonych.

W trakcie badania oceniane są parametry obrazujące zmiany prędkości przepływu krwi w przedsionkach i komorach serca. Echo serca pozwala również ocenić obecność płynu np. krwi w worku osierdziowym. W trakcie badania ocenia się frakcje wyrzutową  serca.

Przygotowanie do zabiegu

Przygotowanie nie jest wymagane.

Badanie wykonuje się w pozycji leżącej na lewym boku.

Należy odsłonić klatkę piersiową. Jest niebolesne.

Cel badania – ocena wad serca oraz ocena wydolności krążeniowej serca.

Jak przebiega badanie

  1. Prowadzący badanie lekarz prosi pacjenta o położenie się na leżance i odsłonięcie klatki piersiowej.
  2. Podczas diagnostyki serca lekarz sprawdza po kolei i bada stan morfologiczny i funkcjonalny mięśnia serca:
  • budowę mięśnia serca
  • wymiary mięśnia serca
  • funkcję hemodynamiczną
  1. Przybyły na koniec badań otrzymuje ligninę do usunięcia pozostałości żelu wykorzystywanego do badania.
  2. Na koniec lekarz krótko streszcza wynik badania, Dodatkowo, informuje pacjenta o ewentualnych wskazaniach do kontrolnego badania usg.
  3. Każdy pacjent po badaniu  otrzymuje wynik badania oraz zdjęcie z printera (nawet jeśli obraz jest prawidłowy). Wyniki będą mogły przy następnym badaniu posłużyć do określenia ewentualnych zmian.
USG Doppler tętnic szyjnych i kręgowych

Jaki jest cel badania?

Głównym celem badania jest ocena obecności zwężeń tętnic, które są związane z podwyższonym ryzykiem udaru mózgu. Zwężenie jest najczęściej wywołane obecnością blaszki miażdżycowej. Jego wczesne wykrycie pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia mającego na celu poprawę przepływu krwi oraz zmniejszenie ryzyka udaru mózgu.

Jak przebiega badanie

W trakcie badania pacjent leży na plecach, dla poprawy warunków oceny lekarz wykonujący badanie często prosi o nieznaczne odchylenie głowy do tyłu. Badanie wykonywane jest za pomocą małej głowicy pokrytej żelem. Głowica jest przykładana po obu stronach szyi w miejscu przebiegu naczyń. Lekarz na bieżąco analizuje obraz uzyskany na monitorze aparatu USG. Badanie jest nieinwazyjne, niebolesne i nieszkodliwe. Pacjent nie powinien czuć żadnego dyskomfortu w czasie jego trakcie, gdyby jednak było inaczej proszę to zgłosić lekarzowi wykonującemu badanie.

Wskazania do wykonania badania

  • udar mózgu lub przemijający atak niedokrwienny (TIA) w wywiadzie
  • wywiad rodzinny obciążony udarem mózgu lub zawałem serca
  • objawy neurologiczne sugerujące niedokrwienie ośrodkowego układu nerwowego
  • miażdżyca
  • podwyższone ciśnienie krwi
  • cukrzyca
  • wysoki poziom cholesterolu
  • bóle i/lub zawroty głowy
  • stan po urazie szyi
  • patologiczny szmer nad tętnicami szyjnymi
  • ocena struktury i funkcji tętnic po zabiegu usunięcia blaszek miażdżycowych (endarterektomii) lub założeniu stentu do tętnicy

Przygotowanie do badania

Na badanie proszę nie zakładać ubrania zasłaniającego szyję, ani najszyjników. Proszę przynieść posiadaną dokumentacją medyczną i dokument toższamości.
Ocena zaawansowania miażdżycy na podstawie ultrasonograficznej oceny tętnic szyjnych

Miażdżyca tętnic wieńcowych objawia się chorobą niedokrwienną serca, zajęcie krążenia mózgowego leży u podłoża udarów mózgu, zmiany w tętnicach nerkowych mogą prowadzić do niewydolności nerek i nadciśnienia nerkopochodnego, natomiast miażdżyca tętnic kończyn dolnych objawia się bólami łydek podczas chodzenia, tzw. chromaniem przestankowym. Zmienione miażdżycowo tętnice stają się sztywniejsze i mniej podatne na odkształcanie; prowadzi to do wzrostu oporu dla przepływającej krwi i rozwoju nadciśnienia tętniczego.

Choć objawy choroby pojawiają się zwykle dopiero po 40. roku życia, pierwsze zmiany o charakterze miażdżycowym można stwierdzić już we wczesnym dzieciństwie; ich stopniowy rozwój prowadzi do narastającego upośledzenia ukrwienia narządów. Gdy zwężenie naczynia osiągnie pewną krytyczną wartość, pojawiają się objawy niedokrwienia; początkowo występują w stanach zwiększonego zapotrzebowania na tlen (wysiłek fizyczny, stres, gorączka), a w miarę postępu choroby utrzymują się również w spoczynku.

Przyczyny miażdżycy

Na rozwój miażdżycy ma wpływ wiele czynników, zarówno genetycznych, jak i środowiskowych. Teorie na temat mechanizmów prowadzących do powstania zmian miażdżycowych zmieniały się w miarę zdobywania wiedzy o tej chorobie. Obecnie przeważa pogląd, że miażdżyca jest wynikiem rekcji obronnej organizmu na czynniki uszkadzające śródbłonek, wyścielający światło naczyń tętniczych.

Tymi czynnikami mogą być:

  • składniki dymu tytoniowego,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • cukrzyca,
  • zwiększone stężenie frakcji LDL cholesterolu,
  • zakażenia bakteryjne i wirusowe,
  • wolne rodniki.

Organizm, chcąc naprawić uszkodzony śródbłonek, uruchamia reakcje prowadzące do rozwoju stanu zapalnego. Stan zapalny jest prawidłową reakcją organizmu na uszkodzenie tkanek; jeśli jednak czynnik uszkadzający nie zostaje usunięty, aktywne przez długi czas mechanizmy obronne okazują się niewydolne i ostatecznie same przyczyniają się do pogłębienia patologii. Tak dzieje się w przypadku miażdżycy.

Komórki układu odpornościowego po przedostaniu się do ściany naczyniowej pochłaniają cząsteczki cholesterolu LDL, przekształcając się w tzw. komórki piankowate, odgrywające podstawową rolę w rozwoju zmian miażdżycowych. Pod wpływem wydzielanych przez nie substancji dochodzi do postępującego uszkodzenia śródbłonka naczyniowego, namnażania komórek mięśniowych ściany naczyniowej i dalszego napływu komórek układu odpornościowego. Powstaje w ten sposób błędne koło nieprawidłowych reakcji, prowadzących do narastania zmian miażdżycowych w tętnicach, stopniowego zwężania światła naczynia i postępującego niedokrwienia tkanek.

Tempo rozwoju opisanych zmian zależy zarówno od predyspozycji genetycznych, jak i współistniejących chorób (cukrzyca, nadciśnienie) oraz stylu życia (dieta, używki, stopień aktywności fizycznej).

Miażdżyca - czynniki ryzyka zachorowania

  • Wiek- ryzyko miażdżycy wzrasta wraz z wiekiem, pierwsze objawy pojawiają się zwykle po 40. roku życia.
  • Płeć - choroba częściej rozwija się u mężczyzn, jednak kobiety po menopauzie mają takie samo ryzyko miażdżycy jak mężczyźni w tej samej grupie wiekowej – przyczyną są zmiany hormonalne.
  • Obciążenie rodzinne - miażdżyca rozwija się częściej, jeśli w najbliższej rodzinie występowały choroby tj. zawał serca czy udar mózgu.
  • Nadciśnienie tętnicze -powoduje uszkodzenie śródbłonka, co jest jednym z podstawowych czynników prowadzących do rozwoju miażdżycy.
  • Cukrzyca – powoduje zaburzenia gospodarki tłuszczowej (lipidowej) oraz zmiany budowy niektórych białek strukturalnych.
  • Zaburzenia gospodarki lipidowej– zwiększenie cholesterolu całkowitego, frakcji LDL i trójglicerydów oraz obniżenie cholesterolu HDL. Za szczególnie istotne uznaje się wysokie stężenie LDL, który wnika do ściany tętnic i zostaje pochłonięty przez komórki układu odpornościowego, tworząc komórki piankowate.
  • Zwiększone stężenie homocysteiny i fibryngenu– substancje te sprzyjają uszkodzeniu śródbłonka.
  • Palenie tytoniu– powoduje wzrost stężenia cholesterolu LDL, spadek HDL, skurcz tętnic i niedotlenienie, co dodatkowo uszkadza śródbłonek.
  • Niewłaściwa dieta – spożywanie dużej ilości tłuszczów zwierzęcych, małej ilości warzyw i owoców prowadzą do rozwoju otyłości, zaburzeń lipidowych, zwiększają ryzyko nadciśnienia i cukrzycy.
  • Mała aktywność fizyczna– obniża stężenie HDL, wpływa niekorzystnie na masę ciała, ciśnienie krwi i tolerancję glukozy.
  • Otyłość – sprzyja zaburzeniom lipidowym, nadciśnieniu i cukrzycy. Ponadto w otyłości wzrasta stężenie markerów zapalenia (CRP, interleukina 6 i 18) które przyspieszają rozwój miażdżycy.

Objawy miażdżycy

Objawy miażdżycy zależą od lokalizacji zmian, stopnia ich nasilenia i dynamiki rozwoju. Początkowe stadia choroby zwykle nie dają żadnych symptomów; pojawienie się objawów związane jest ze znaczącym niedokrwieniem narządów. Najbardziej charakterystyczne są objawy niedokrwienia serca, mózgu i kończyn dolnych.

Serce

Miażdżyca tętnic wieńcowych manifestuje się pod postacią choroby niedokrwiennej serca (ChNS). Typowym objawem jest gniotący ból za mostkiem, który może promieniować do żuchwy, nadbrzusza lub lewego ramienia; wywołany jest wysiłkiem fizycznym lub stresem, ustępuje w spoczynku lub po przyjęciu nitrogliceryny. W zależności od stopnia niedokrwienia mięśnia sercowego, obserwuje się różne nasilenie objawów ChNS, od opisanych wyżej symptomów stabilnej postaci choroby, aż do nasilonych dolegliwości związanych z zawałem serca, w którym ból jest o wiele silniejszy i nie ustępuje po przyjęciu nitrogliceryny.

Mózg

Upośledzenie przepływu mózgowego przez zmiany miażdżycowe może przebiegać pod postacią przejściowego niedokrwienia, objawiającego się:

  • przemijającymi zaburzeniami świadomości,
  • dysfunkcją w zakresie czucia i ruchu
  • zaburzeniami widzenia i mowy.

Nagłe całkowite zamknięcie światła jednej z tętnic dostarczających krew do mózgu może doprowadzić do udaru niedokrwiennego; objawy zależą od lokalizacji obszaru objętego niedokrwieniem, a następstwa neurologiczne mogą mieć trwały charakter.

Kończyny dolne

Pierwszym objawem niedokrwienia kończyn dolnych jest chromanie przestankowe. Chory odczuwa ból mięśni łydki w czasie chodzenia, po krótkim odpoczynku dolegliwości mijają i znów możliwe jest przejście pewnego dystansu. W miarę narastania zmian miażdżycowych dystans, który można przejść bez zatrzymania, ulega skróceniu. Stopniowo ból pojawia się również w spoczynku, szczególnie w pozycji leżącej; ulgę przynosi spuszczenie chorej nogi z łóżka lub spanie w pozycji siedzącej. Bardziej zaawansowane zmiany objawiają się:

  • bladością i ochłodzeniem skóry kończyny,
  • utratą owłosienia,
  • wreszcie rozwojem owrzodzeń
  • zmian martwiczych skóry, zwykle w następstwie nawet niewielkiego urazu.

Zmiany miażdżycowe mogą rozwijać się w tętnicach doprowadzających krew do niemal wszystkich narządów, dając objawy charakterystyczne dla ich niedokrwienia (np. nadciśnienie w zajęciu tętnicy nerkowej, zaburzenia widzenia w przypadku miażdżycy tętnic dna oka). Możliwe jest również występowanie zmian uogólnionych; wówczas manifestacja kliniczna jest wielonarządowa.

Ponieważ opisane wyżej dolegliwości wiążą się najczęściej ze znacznym upośledzeniem przepływu krwi i zaawansowanym procesem miażdżycowym, ich zaobserwowanie wymaga skontaktowania się z lekarzem. W stanach nagłych, jak ból zawałowy czy objawy niedokrwienia mózgu, należy wezwać pogotowie ratunkowe (nr 999 lub 112).

Rozpoznanie miażdżycy - badania

Badaniem przesiewowym w kierunku miażdżycy jest ultrasonografia tętnic szyjnych.(ocena zaawansowania miażdżycy na podstawie oceny ściany naczyniowej  w tętnicach szyjnych) wykonywane w naszej Poradni Pozwala ona na wykrycie zmian w naczyniach jeszcze przed wystąpieniem objawów klinicznych. W badaniu tym ocenia się sumę grubości wewnętrznej i środkowej warstwy ściany tętniczej (tzw. kompleksu intima-media), która w prawidłowych warunkach mieści się w granicach 0,5-1mm oraz ew. wykrywa obecność blaszek miażdżycowych, co znacząco zwiększa ryzyko sercowo-naczyniowe u pacjenta i nakazuje intensyfikacje leczenia i walkę z czynnikami ryzyka miażdżycy.

Pogrubienie ściany naczynia, zwłaszcza, nieregularne, odcinkowe, jest typowe dla miażdżycy. Obecność blaszki miażdżycowej >1,5 mm jednoznacznie wskazuje na obecność miażdżycy naczyń u pacjenta. Stopień zwężenia oceniany jest na podstawie pomiaru prędkości przepływu krwi w miejscu zwężenia i miejscu niezmienionym. Im szybszy przepływ krwi, tym większe jest zwężenie światła naczynia, co świadczy o zaawansowaniu procesu miażdżycowego.

Badanie USG jest bezbolesne i nieinwazyjne. Choć w badaniu przesiewowym ocenia się obecność blaszek miażdżycowych jedynie w tętnicach szyjnych, ich stwierdzenie bądź wykluczenie pozwala wnioskować również o stanie pozostałych tętnic, gdyż miażdżyca ma tendencję do uogólnionego występowania.

USG tętnic szyjnych wykonywane jest również w przypadku objawów niedokrwienia mózgu w celu wykluczenia zmian miażdżycowych jako przyczyny upośledzonego przepływu krwi. Badanie stosowane jest również w celu zweryfikowania obecności zmian miażdżycowych w tętnicach jamy brzusznej i miednicy.

Badanie lekarskie dla kandydatów na kierowców, kategorie A, B i T

Przygotowanie do badania

Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania.

Co ze sobą zabrać?

  • Dokument tożsamości ze zdjęciem i numerem PESEL (dowód osobisty, paszport, kartę pobytu).
  • Stare prawo jazdy, przy przedłużaniu terminu ważności.
    W przypadku braku tego dokumentu, ustal rok w którym było wydane po raz pierwszy.
  • Dokumentację medyczną o ile jest w posiadaniu np.:
    • wyniki badań laboratoryjnych, EKG, EEG, RTG itp.
    • osoby przewlekle chorujące, wydane przez lekarza prowadzącego aktualne zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia
    • inną ważną dokumentację medyczną (jeśli badany przebywał w szpitalu, doznał poważnego urazu) lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.

Przebieg badania na prawo jazdy

W pierwszej kolejności trzeba będzie wypełnić:

ankietę i oświadczenie dotyczące stanu zdrowia

UWAGA !

W przypadku osób leczących się na cukrzycę lub padaczkę, lub z wadą wzroku konieczne będzie przedłożenie:

  • karty konsultacji diabetologicznej (dla osób z cukrzycą), wystawionej przez prowadzącego lekarza diabetologa
  • karty konsultacji neurologicznej (dla osób z epilepsją), wystawionej przez prowadzącego lekarza neurologa

karty konsultacyjnej okulistycznej w przypadku wady wzroku i konieczności noszenia okularów

W czasie badania lekarz orzecznik dokonuje oceny stanu zdrowia:

  • narządu wzroku;
  • narządu słuchu i równowagi;
  • układu ruchu;
  • układu sercowo-naczyniowego i układu oddechowego;
  • układu nerwowego, w tym padaczki;
  • obturacyjnego bezdechu podczas snu;
  • czynności nerek;
  • cukrzycy;
  • stanu psychicznego;
  • objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub jego nadużywanie;
  • objawów wskazujących na uzależnienie od środków działających podobnie do alkoholu lub ich nadużywanie;
  • stosowania produktów leczniczych mogących mieć wpływ na zdolność do kierowania pojazdami;
  • innych poważnych zaburzeń stanu zdrowia, które mogą stanowić zagrożenie w sytuacji kierowania pojazdami.

Przeprowadza wywiad z badanym, na tej podstawie wypełniając dokumenty.

Po zakończeniu badania lekarz wydaje orzeczenie (z tym orzeczeniem należy zgłosić się do Wydziału Komunikacji)